فولادپلاس، رسانه ی گروه فولاد مبارکه

۱۴۰۴-۰۹-۲۶ ۲۰:۳۲

تحقق اهداف کیفی در برنامه است

داریوش رشیدی

مدیر ناحیه آهن‌سازی

دستگاه اسکراپر پرتابل را در انباشت و برداشت قدیم اضافه کردیم که به ما هم در جهت برداشت گندله و هم کنسانتره کمک می‌کند. سپس راه‌اندازی انباشت و برداشت خرازی را محقق کردیم که مجهز به یک دستگاه استاکر و یک دستگاه بریج اسکراپر شد و توانستیم به نحو مطلوبی عملیات انباشت و برداشت را در آنجا ساماندهی و راه‌اندازی کنیم.

خوشبختانه ما سال ۱۴۰۲ را در زمینه تولیدات با رکوردهای روزانه و ماهانه در احیامستقیم آغاز کردیم. در واحد احیامستقیم به ۷۹۵,۴۰۰ تن رکورد ماهانه تولید آهن‌اسفنجی دست یافتیم و حدود هفت رکورد روزانه تولید آهن‌اسفنجی داشتیم. در ادامه اما فرآیند با محدودیت‌های برق در تابستان مواجه شد و تولید را از دست دادیم. در زمستان نیز به دلیل محدودیت‌های تأمین گاز که امسال در صنایع فولادی به‌ویژه فولاد مبارکه به شکل بسیار شدیدی اعمال شد؛ از ۶ آذر تا پایان اسفند دچار محدودیت شدیم، این موضوع بی‌سابقه بود. در سال‌های پیش معمولا با شروع اسفندماه محدودیت گاز برطرف می‌شد اما امسال محدودیت‌ها شدت بیشتری داشت و باعث شد تا تولید بسیاری را از دست دهیم. با این تفاصیل اما در واحد احیاءآهن‌اسفنجی تقریبا ۹۶ درصد برنامه را محقق کردیم. البته در برنامه به دلیل محدودیت‌های گاز تجدیدنظر شده بود. در مجموع در سال ۱۴۰۲ تولید ۷۰۰ هزار تن آهن‌اسفنجی را از دست دادیم. در واحد گندله‌سازی هم وضعیت به نسبت خوبی داشتیم، بیشتر تمرکزمان بر موضوع کیفیت گندله بود و توانستیم اهداف کیفی را محقق کنیم؛ اگرچه باز هم برای نخستین‌بار به دلیل محدودیت‌های گاز مجبور توقف تولید در واحد گندله‌سازی شدیم و با محدودیت سه هفته‌ای گاز تقریبا ۹۳ درصد برنامه محقق شد.
درواقع به اهداف کیفی مد نظرمان در واحد گندله‌سازی و آهک‌سازی طبق پارامترهایی که تعریف شده بود رسیدیم اما به هر حال محدودیت‌های گاز و نوسانات ناشی از آن به‌طور مستقیم بر کیفیت تولید تاثیر منفی داشت.
از موفقیت‌های به دست آمده در سال قبل می‌توان به ایجاد ظرفیت‌های جدید و توسعه‌ در واحد انباشت برداشت اشاره داشت. اقدامات مطلوبی در این زمینه رقم خورد و توانستیم با همکاری توسعه آهن‌سازی دستگاه‌های جدید انباشت و برداشت را راه‌اندازی کنیم. در این روند دستگاه اسکراپر (Scrapper) پرتابل را در انباشت و برداشت قدیم اضافه کردیم که برای برداشت گندله و کنسانتره به مجموعه کمک شایانی کرد. سپس راه‌اندازی انباشت برداشت خرازی را محقق کردیم که مجهز به یک دستگاه استاکر (Stacker) و یک دستگاه بریج اسکراپر (Bridge Scrapper) شد و توانستیم به نحو مطلوبی عملیات انباشت و برداشت را در آنجا ساماندهی و راه‌اندازی کنیم.
با این روند توانستیم چیزی حدود ۴۰۰ هزار تن گندله را در انباشت و برداشت خرازی ذخیره‌سازی کنیم که این موضوع در کاهش هزینه‌های حمل‌و‌نقل کامیون‌ها تأثیر بسزایی داشت. برداشت به کمک بریج اسکراپر در انباشت و برداشت خرازی کمک کرد که واحد احیامستقیم ۲ یا واحد شهید خرازی بتواند به رکورد ماهانه در فروردین ماه ۱۴۰۳ دست یابند.
در ایمنی نیز مشکل جدی رخ نداد و حادثه شدید منجر به استراحت طولانی مدت نداشتیم. در مجموع نمرات ما در تعداد و شدت حوادث قابل قبول بود.
تلاش پرسنل نیز باعث شد تا پاسخ‌ها در بحث کارت سبز با بهترین زمان ممکن انجام گیرد و اگر مشکلاتی پیش آمد به سرعت رفع و رجوع شود.

بله موضوعات تامین مواد اولیه خصوصا بحث کنسانتره زبر و نرم از چالش‌های ماست و در واقع بحث حجم تامین که با توجه به محدودیت‌های منابع معدنی کشور وجود دارد، چالشی جدی برای ما محسوب می‌شود. دوم اینکه با توجه به کاهش ذخایر معادن بزرگ مثل گل‌گهر و چادرملو کیفیت مواد اولیه هم نسبت به قبل دچار افت محسوسی شده است. این موارد در نهایت بر فرآیند خصوصا در گندله‌سازی محدودیت‌هایی را برای ما ایجاد می‌کند و باعث افت کیفیت می‌شود.‌
چالش دیگر در ارتباط با موضوع آهن‌اسفنجی است؛ نبود توازن میزان تولید و نیاز در فولاد مبارکه است. با توجه به محدودیت‌های تولید، بالانس نبودن تولید آهن‌اسفنجی و تفاوت ظرفیت موجود داخل شرکت با نیاز فولاد‌سازی، مجبوریم بخشی از نیاز را با خرید پوشش دهیم. در این روند هم قیمت و هم کیفیت آهن‌اسفنجی خریداری شده از چالش‌هایی است که واحد آهن‌سازی که تامین کننده مواد اولیه برای فولاد‌سازی است با آن مواجه می‌شود.

خیر آهن‌اسفنجی خریداری شده، فقط سرند و برای فولاد‌سازی ارسال می‌شود اما کیفیت آهن‌اسفنجی خریداری شده نسبت به آهن‌اسفنجی تولید شده در واحدهای احیامستقیم فولاد مبارکه پایین تر است.

در این ناحیه پروژه‌هایی تعریف شده است که راه‌اندازی آنها از نظر کمی و کیفی می‌تواند کمک شایانی بر تولید ما داشته باشد. همین راه‌اندازی‌های جدید، تکمیل پارک‌های انباشت و برداشت و بهینه‌سازی و تجهیزات مربوط آن می‌تواند راهگشا باشد. در واحد گندله‌سازی نیز برنامه افزایش ظرفیت دیسک‌های گندله را با پروژه افزایش چهار دیسک جدید در حال اجرا داریم که می‌تواند در مبحث کمیت و کیفیت تاثیرگذار باشد. پروژه آسیاب سوم را نیز در دستور کار داریم که بهره‌برداری از آن پذیرش متنوع از کنسانتره ورودی زبره را برای گندله‌سازی میسر می‌کند.
پروژه سرندهای غلتکی زیر دیسک را نیز در دستور کار داریم که به موضوع دانه‌بندی گندله خام برای ورود به کوره کمک می‌کند و تأثیرات کمی و کیفی بر تولید دارد. در نهایت برنامه داریم تا ظرفیت گندله‌سازی را به بیش از ۸ میلیون تن برسانیم. افزایش ظرفیت زیر سقف واحدهای احیامستقیم را نیز در برنامه داریم و به همین منظور مطالعات و طراحی افزایش ظرفیت زیر سقف مدول F انجام و طرح‌های بیسیک (Basic) آن نهایی شده و در فاز خرید تجهیزات است. امیدواریم با تکمیل پروژه در سال ۱۴۰۴؛ ظرفیت مدول F؛ ۲۰ درصد افزایش یابد. اقدامات مطالعاتی افزایش ظرفیت مدول A تا E را نیز در برنامه داریم که مناقصه‌ آن آماده شده تا بتوانیم افزایش ظرفیت ۲۰ درصدی آنها را نیز محقق کنیم. همچنین افزایش ظرفیت مدول‌های خرازی را نیز در دست اقدام داریم. علاوه بر این اقداماتی در کنار این افزایش ظرفیت‌ها که در طرح کلی است نیز در ناحیه انجام می‌گیرد؛ افزایش قطر تیوب‌های ری‌فرمر (Reformer) در واحد احیامستقیم ۱ و مدول‌های شهید خرازی از این دست اقدامات هستند.
امیدواریم امسال با افزایش قطر لوله‌های ری‌فرمر در یکی از مدول‌های شهید خرازی و مدول B احیامستقیم ظرفیت تولید را در آنها تا حدود ۵ درصد بالاتر ببریم.
برنامه داریم تا دربخش آهک و دولومیت نیز با کنترل فرآیند تولید و اقداماتی که به صورت سریع انجام خواهیم داد اهداف کمی و کیفی امسال را محقق کنیم.

به نظر می‌رسد در سال ۱۴۰۳ نیز محدودیت‌های انرژی از چالش‌های جدی برای صنعت فولاد بویژه فولاد مبارکه باشد. در تأمین انرژی برق؛ نشانه‌هایی مبنی بر اعمال محدودیت در شروع خردادماه از سمت وزارت نیرو به ما رسیده و احتمالا از ابتدای خرداد با محدودیت مواجه خواهیم بود، همچنین در تأمین انرژی گاز نیز با توجه به صورت نگرفتن سرمایه‌گذاری موثر جهت استخراج و توزیع، به نظر می‌رسد امسال محدودیت تأمین بحرانی‌تر از سال قبل خواهد بود. این محدودیت‌ها چالش جدی برای تولید واحدهای تولیدی خصوصا فولاد مبارکه دارد.
تامین سنگ و کنسانتره‌های نرمه و زبره با کیفیت مناسب نیز از چالش‌های جدی ما در سال ۱۴۰۳ خواهد بود.
موضوع افزایش بهای حامل‌های انرژی نیز به چالشی جدی تبدیل شده که در واقع مزیت‌های اقتصادی واحدهای فولادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
افزایش قیمت گاز و برق در سال ۱۴۰۲ و در نتیجه آن افزایش هزینه‌ها و قیمت تمام شده چالشی جدی است. به هر حال این انحصار با توجه به ورود رقبای جدید از فولاد مبارکه سلب می‌شود اما فولاد مبارکه می‌‎تواند با کاهش هزینه و بهینه‌سازی مصرف، اقدامات موثری در این زمینه انجام دهد تا به حضور فعالش در بازار قیمت رقابتی ادامه دهد.

هر متر مکعب گاز بهایی حدود ۴ هزار تومان دارد. قیمت برق نیز از ۱۴۰۲ تا امسال از ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان به ازای هر کیلو وات افزایش داشته است.

مصارف در فولاد مبارکه در برخی موارد کمتر از استاندارد جهانی است. در واحدهای احیامستقیم که بیشترین مصرف گاز طبیعی را دارد، گاز شکسته شده و از آن گاز احیایی تولید می‌شود، مصرف گاز طبیعی در فولاد مبارکه حدود ۲۷۰ تا ۲۷۵ مترمکعب برای هر تن تولید است و استاندارد جهانی هم برای آن چیزی حدود ۲۸۰ تا مترکعب است.

به لحاظ قیمت اگر از نظر دلاری بخواهیم محاسبه کنیم، ارزان‌تر است اما قیمت‌های محصولات ما نیز براساس قیمت‌های دلاری نیست. افزایش قیمت‌ها سهم زیادی را در قیمت تمام شده دارد. فکر می‌کنم پیش‌تر سهم انرژی در قیمت تمام شده حدود هشت تا ۹ درصد بوده اما امروزه چیزی حدود ۱۵ تا ۱۶ درصد قیمت تمام شده است.

سیاست ما استفاده حداکثری از ظرفیت تولید است و در شرایطی که امکانات تولید فراهم است ما باید از حداکثر ظرفیت خطوط استفاده کنیم چراکه امروز تولید در صنعت فولاد فصلی شده است. در فصل بهار و ماه‌های فروردین و اردیبهشت و اواسط خرداد مقدمات و الزامات تولید مهیاست. پس از آن با محدودیت انرژی در تابستان مواجه می‌شویم و همچنین از اواسط شهریور تا پایان آبان هم این وضعیت ادامه دارد، پس دو یا سه ماه فرصت داریم ‌تا بتوانیم با تمامی ظرفیت کار کنیم. بنابراین ثبت رکوردها در فصول و ماه‌هایی که شرایط تولید فراهم می‌شود برگ برنده‌ای برای ماست که از این ظرفیت استفاده حداکثری داشته باشیم. اگر امکانات تولید فراهم باشد روند تولید در طول سال افت چشمگیری نخواهد داشت. در ماه‌هایی فروردین و اردیبهشت اغلب واحدها در زمستان سال قبل تعمیرات خود را انجام داده و تجهیزات آماده به کار است، می‌طلبد که از این آماده‌به‌کاری حداکثر استفاده را انجام داد. از سویی اگر بتوانیم در فروردین، اردیبهشت و خرداد نیز با حداکثر تولید کار کنیم بخشی از تولید که در فصولی با کمبود منابع انرژی مواجه بوده را نیز پوشش می‌دهیم. اگر در این فصول نیز این کار انجام نگیرد از برنامه و اهداف تولیدمان بسیار دور خواهیم شد.
برای سال ۱۴۰۳ در تلاشیم که برنامه‌های تولیدی که هدفگذاری شده را تحقق بخشیم. همچنان که در فروردین امسال هم گام نخست در بحث تولید آهن‌اسفنجی را بلند برداشتیم و توانستیم رکورد تولید ۱۸ هزار و ۶۰۰ تن را ثبت کنیم. در مجموع تولید واحدهای احیامستقیم یک و دو تقریبا ۲۳ هزار تن از رکوردهای قبلی فروردین سال ۱۴۰۲ بیشتر بود و برای نخستین بار از مرز ۸۰۰ هزار تن تولید نیز گذشت. در واحد گندله‌سازی هم برنامه ما تحقق اهداف کیفی است. با توجه به اینکه اولویت ما تولید آهن‌اسفنجی است پس تلاش می‌کنیم که در گندله‌سازی برنامه تولید را با کیفیت مناسب و با توجه به نوسانات حفظ کنیم تا میزان تولید بیشتر در واحد احیامستقیم برای تولید آهن‌اسفنجی را نیز به دست آوریم.سیاست ما استفاده حداکثری از ظرفیت تولید است و در شرایطی که امکانات تولید فراهم است ما باید از حداکثر ظرفیت خطوط استفاده کنیم چراکه امروز تولید در صنعت فولاد فصلی شده است. در فصل بهار و ماه‌های فروردین و اردیبهشت و اواسط خرداد مقدمات و الزامات تولید مهیاست. پس از آن با محدودیت انرژی در تابستان مواجه می‌شویم و همچنین از اواسط شهریور تا پایان آبان هم این وضعیت ادامه دارد، پس دو یا سه ماه فرصت داریم ‌تا بتوانیم با تمامی ظرفیت کار کنیم. بنابراین ثبت رکوردها در فصول و ماه‌هایی که شرایط تولید فراهم می‌شود برگ برنده‌ای برای ماست که از این ظرفیت استفاده حداکثری داشته باشیم. اگر امکانات تولید فراهم باشد روند تولید در طول سال افت چشمگیری نخواهد داشت. در ماه‌هایی فروردین و اردیبهشت اغلب واحدها در زمستان سال قبل تعمیرات خود را انجام داده و تجهیزات آماده به کار است، می‌طلبد که از این آماده‌به‌کاری حداکثر استفاده را انجام داد. از سویی اگر بتوانیم در فروردین، اردیبهشت و خرداد نیز با حداکثر تولید کار کنیم بخشی از تولید که در فصولی با کمبود منابع انرژی مواجه بوده را نیز پوشش می‌دهیم. اگر در این فصول نیز این کار انجام نگیرد از برنامه و اهداف تولیدمان بسیار دور خواهیم شد.
برای سال ۱۴۰۳ در تلاشیم که برنامه‌های تولیدی که هدفگذاری شده را تحقق بخشیم. همچنان که در فروردین امسال هم گام نخست در بحث تولید آهن‌اسفنجی را بلند برداشتیم و توانستیم رکورد تولید ۱۸ هزار و ۶۰۰ تن را ثبت کنیم. در مجموع تولید واحدهای احیامستقیم یک و دو تقریبا ۲۳ هزار تن از رکوردهای قبلی فروردین سال ۱۴۰۲ بیشتر بود و برای نخستین بار از مرز ۸۰۰ هزار تن تولید نیز گذشت. در واحد گندله‌سازی هم برنامه ما تحقق اهداف کیفی است. با توجه به اینکه اولویت ما تولید آهن‌اسفنجی است پس تلاش می‌کنیم که در گندله‌سازی برنامه تولید را با کیفیت مناسب و با توجه به نوسانات حفظ کنیم تا میزان تولید بیشتر در واحد احیامستقیم برای تولید آهن‌اسفنجی را نیز به دست آوریم.