فولادپلاس، رسانه ی گروه فولاد مبارکه

۱۴۰۴-۰۹-۲۶ ۲۰:۳۱

کم‌رنگ‌کردن محدودیت انرژی با ذخیره‌سازی

بهمن خلیلی

مدیر ارشد تولید

تا سال گذشته ۸۰ گرید داشتیم و برنامه‌ریزی کرده‌ایم که برای سال جاری هم دو یا سه گرید به این تعداد اضافه کنیم. اما بیشتر تمرکزمان تجاری‌سازی گریدهایی است که موفق شده‌ایم به سبد تولید اضافه کنیم.

در سال ۱۴۰۲ مجتمع فولاد سبا توانست رکورد کمی و کیفی تولید کلاف گرم خود را در تمامی دوران فعالیتش به دست آورد.
میزان تولید کلاف گرم فولاد سبا در سال گذشته به ۱,۴۵۹,۰۰۰‌تن و سطح کیفی آن نیز به ۹۷٫۲۶ رسید.
رسالت اصلی مجتمع فولاد سبا تولید کلاف گرم با ضخامت‌های پایین است و بیشتر مشتریان ما را فعالان صنعتی در حوزه لوله و پروفیل تشکیل می‌دهند؛ حدود ۷۰ درصد تولید نیز در ضخامت‌های پایین انجام می‌گیرد. در سبا تولید اسلب نازک انجام می‌گیردو اسلب بدون آنکه سرد شود و به دمای محیط برسد وارد کوره‌های تونلی ‌شده و مستقیما به نورد رفته و به صورت کلاف گرم تولید می‌شود. این تکنولوژی در کشور منحصربه فرد است. امروز شرایط ما برای تولید بیش از ۱٫۶ میلیون تن کلاف گرم در سال مهیاست.
در سال گذشته موفق شدیم با استفاده از متد «شش‌سیگما» (Six Sigma) بر بسیاری از مشکلات خود چیره شویم. استفاده از مدل‌های آماری و همچنین شرکت‌های دانش‌بنیان در تهیه قطعات و تجهیزات مورد نیاز خطوط تولید نیز کمک شایانی کرد تا بتوانیم شات‌دان‌های دوره‌ای را از نظر زمان بهینه‌سازی کنیم و با بهبود فاصله شات‌دان‌ها، زمان بیشتری را به خط برای تولید اختصاص دهیم. در عین حال توانستیم قابلیت در دسترس بودن تجهیزات و کیفیت را ارتقاء دهیم.
در زمینه توسعه سبد محصولات هم فعالیت‌های مؤثری داشتیم و به اهدافی که شرکت فولاد مبارکه برای ما در نظر گرفته بود رسیدیم. بر این اساس موفق شدیم محصولات جدیدی تولید کنیم؛ نخست فولاد آلیاژی ۳۴Crmo4 تولید شد که ضخامت بالای آن در صنعت مصارف خاصی به‌ویژه برای ساخت کپسول خودروهای CNG دارد. نتایج تولید این محصول موفقیت‌آمیز بود و در حال تکمیل است تا در اولین فرصت اقدامات تجاری‌سازی نیز انجام شود.
اما در راستای توسعه سبد محصولات دو محصول پرکربن CK22 و CK45 را تولید کردیم که در صنایع مختلف کاربردهای بسیاری دارند. این دو محصول خوشبختانه تجاری‌سازی شده و آماده پذیریش سفارش آن هستیم. البته در این پروژه به اهدافی که از پیش تعیین شده بود نیز رسیدیم.

بله، این محصولات اغلب استحکام بسیار بالاتری دارند و پروسه تولید در آنها دشوارتر است. چراکه تهیه مذاب در فولادهای آلیاژی یا فولاد پرکربن نسبت به فولادهای روتین دشوارتر است، همچنان که ریخته‌گری و نورد مشکل‌تری هم دارند، البته که ارزش افزوده آنها نیز بالاتر است و نیاز کشور را از واردات آن برطرف می‌کند.
در کنار این تولیدات ورق الکتریکی NGO نیز برای نخستین بار تولید شد و نتایج اولیه آن مطلوب بود. آمادگی داریم تا تیپ‌هایی از آن را در اختیار مصرف‌کنندگان پایین دستی و تولیدکنندگان موتور الکتریکی قرار دهیم.
برای سال بعد این نوع فولاد‌ها در گریدی با سیلیس ۲٫۵ درصد و کربن ۳۰PPM را جهت تولید در نظر گرفته‌ایم و تلاش می‌کنیم نیمه اول سال این مهم را انجام دهیم تا بتوانیم به ترتیب گریدهای پیچیده‌تری از فولاد الکتریکی را تولید کنیم و به دست مصرف‌کنندگان و مشتریان برسانیم.

بحث تأمین انرژی بزرگترین چالش ما در سال گذشته بود. به دلیل محدودیت انرژی برق در تابستان و گاز در زمستان، مجتمع فولاد سبا تولید ۱۱۷ هزار تن کلاف گرم را از دست داد. در واقع اگر این مقدار به میزان تولید سال گذشته افزوده می‌شد؛ موفق می‌شدیم ظرفیت تولید اسمی سبا را پشت سر بگذاریم. آن هم تنها با گذر دو سال بعد از شروع بهره‌برداری خطوط تولید. برای این منظور توانستیم در فصل‌هایی که مثل بهار و تابستان مواد اولیه را ذخیره‌سازی کنیم. گرچه این ذخیره‌سازی هم موانع و چالش‌های مربوط به خود را دارد. اما به هرحال مجبور به انجام هستیم تا تداوم تولید را حفظ کنیم. مشتریان ما نمی‌توانند دو یا سه ماه از سال بدون محصولات سبا فعالیت خود را ادامه دهند. بنابراین ناگزیریم فعالیت خط تولید را طوری برنامه‌ریزی کنیم که ۱۲ ماه سال تولید داشته باشیم. امید که با این روند کلاف گرم را به دست مصرف‌کننده برسانیم و کار دچار خلل نشود.
در برنامه داریم در آینده هم ذخیره‌سازی را در شرایط مطلوب‌تری انجام دهیم و محدودیت انرژی را کنیم. این اقدام در سه سال گذشته اتفاق افتاده و برای سال‌های بعد هم در این زمینه بهبود مستمر خواهیم داشت. از دلایل موفقیت‌ها باید از همت مثال‌زدنی کارکنان و پیمانکاران مجتمع فولاد سبا یاد کنم، همچنین حمایت‌های شخص مدیرعامل فولاد مبارکه، معاونان و کلیه مدیریت‌های پشتیبانی‌کننده فولاد مبارکه و سبا که ما را در راه رسیدن به این اهداف یاری کرده‌اند. امیدواریم که این دست حمایت‌ها ادامه یابد و سال ۱۴۰۳ سال خوبی برای مجتمع فولاد سبا خواهد بود.

تا سال گذشته ۸۰ گرید داشتیم و برنامه‌ریزی کرده‌ایم که برای سال جاری هم دو یا سه گرید به این تعداد اضافه کنیم. اما بیشتر تمرکزمان تجاری‌سازی گریدهایی است که موفق شده‌ایم به سبد تولید اضافه کنیم. گرچه برنامه داریم در تولید فولاد الکتریکی نیز به صورت ویژه فعال باشیم. ارتقاء مرحله تست فولادهای ضدزنگ و گریدهای بالاتر را نیز در دستور کار قرار گرفته تا این فرایند در حد تست نباشد و بتوانیم نیاز مشتریان را پاسخ دهیم.

سه گرید جدید را در سال ۱۴۰۲ تولید کردیم، گرچه برای تولید دو گرید هدف گذاری شده بود اما موفق شدیم ۳ گرید جدید را به سبد محصولات اضافه کنیم. این روند راهمان را برای توسعه سبد محصولات هموارتر کرده‌است.

گرید ۳۰۹ در فولاد سبا تولید شد. با اینکه کمترین صخامت تعریف شده برای فولاد سبا ۴ میلی‌متر بود، با تجربه و دانش همکاران این گرید را با کلاف ضخامت ۲٫۵ میلی‌متر تولید کردیم. فولادهای ضدزنگ به صورت کلاف گرم کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و باید پروسه تکمیلی و نورد سرد بر روی آن انجام گردد. در کشور ما فعلا خط نورد سرد برای محصولات زنگ‌نزن و الکتریکی وجود ندارد. البته با تدبیر مدیریت ارشد فولاد مبارکه در راستای حل مشکل شرکتی به نام «فولادهای آلیاژی» تأسیس شده است که وظیفه نصب و راه‌اندازی خط نورد سرد برای محصولات فولاد زنگ‌نزن و الکتریکی در کشور را بر عهده گرفته است. تکنولوژی تولید فولاد زنگ‌نزن متفاوت است، فرایند نورد سرد و شرایط اسیدشویی این محصول با اسیدشویی‌ نورد سرد برای ورق‌های معمولی و خودرویی تفاوت دارد. امیدواریم به زودی خط نورد آن نیز راه‌اندازی شود تا بتوانیم محصولات را به خطوط پایین دست تحویل دهیم.

بهبود همزمان کمی و کیفی تولید را می‌توان مهمترین دستاورد سال گذشته دانست. این موضوع بیانگر تجربه و توان بالای نیروهای دانشی سبا است. معمولا در تولید با تمرکز بر کمیت، کیفیت از دست می‌رود که خوشبختانه در سبا این چنین نبوده است. بعد از این که توسعه وارد تولید می‌شود، مهم‌ترین رسالت ما رسیدن به ظرفیت اسمی پلنت است، من فکر می‌کنم ما در این راه موفق بوده‌ایم. استفاده از توان شرکت‌های دانش‌بنیان در فرایند‌های مختلف تولید و تأمین قطعات از دیگر دستاورد‌های سبا بوده است.