رکورد کمترین شدت مصرف آب در بین شرکت‌های تولیدکننده فولادی

مجتمع فولاد سبا سال ۱۴۰۲؛ رشد تولید را که با شعار سال نیز مطرح شد، در دستور کار قرار داد و توانستیم هم در زمینه کمی و هم کیفی با وجود محدودیت‌هایی که در بحث تأمین انرژی حتی بیش از قبل وجود داشت، دستاوردهای مطلوبی داشته باشیم. برای مثال در رشد کیفی توانستیم از ۹۶٫۹ به ۹۷٫۳ در محصولات تولیدی برسیم. از طرفی موفق شدیم از لحاظ کمی نیز ۲ درصد نسبت به سال پیش از آن افزایش تولید داشته باشیم.
با توجه به آنکه مجتمع فولاد سبا زیرمجموعه‌ای از فولاد مبارکه است؛ مأموریتش نیز در راستای ماموریت فولاد مبارکه یعنی توسعه سبد محصولات و تولید محصولات فولادی برای توسعه زیرساخت‌های کشور تعریف می‌شود. نگاهی به تولید محصولات با ارزش افزوده و ارزش اقتصادی بیشتر نیز داشته‌ایم و آن را در برنامه کاری خود قرار داده که دی‌ماه موفق شدیم به این اهداف دست یابیم.
از مهمترین چالش‌هایمان اما محدودیت‌های تأمین انرژی بود، نخست محدودیت انرژی الکتریکی در فصل گرم که متاسفانه از سال ۱۴۰۱ به مراتب بیشتر شد؛ اگرچه توانستیم بخشی از این کمبود را با برنامه‌ریزی تعمیرات بلندمدت خطوط تولید در فصل گرم کنترل کنیم، اما به هر حال این موضوع گریبان‌گیر مجموعه شد و بخشی از تولید ما را تحت تاثیر قرار داد.

محدودیت انرژی تقریبا اواسط خرداد تا اواخر شهریور بود. به در سال‌های قبل محدودیت در این زمینه را به این شکل نداشتیم، حداکثر تا اوایل یا اواسط شهریور برداشته می‌شد. اما سال گذشته محدودیت تا پایان شهریور تداوم داشت و میزان تولید فولاد سبا را تحت تاثیر قرار داد.
چالش دیگر محدودیت گاز طبیعی در فصل زمستان بود که تولید آهن‌اسفنجی در سبا را تحت تاثیر قرار داد و حدود دو ماه کامل بخش احیامستقیم ما را متوقف کرد. حتی در ماه سوم هم تنها با ظرفیت ۵۰ درصدی توانستیم کار را ادامه دهیم که البته بخشی از این موضوع همان طور که گفتم با تعمیرات برنامه‌ریزی شده که به فصل سرد انتقال دادیم کنترل شد و بخشی از طریق ذخیره‌سازی خوبی که در زمینه آهن‌اسفنجی و در فصل گرم داشتیم، به انجام رسید. از این رو میزان تولید در فصل سرد به شدت محدودیت برق درفصل گرم نبود. البته آهن‌اسفنجی در صورتی که از چند ماه قبل ذخیره‌سازی شود کیفیت مطلوبی را نخواهد داشت و مصرف انرژی و ضایعات را در تولید افزایش خواهد داد.
با این حال توانستیم تولید در فصل سرد را با وجود محدودیت‌های گاز با انحراف کمی به نتیجه برسانیم.

توان تولید تمام آهن اسفجی مورد نیاز خود را داریم اما در بازه زمانی که با محدودیت در تأمین گاز مواجه می‌شویم ناگزیر به خریداری آن هستیم. البته چون سبا یک احیامستقیم دارد با افزایش میزان تولید که سال پیش استارت خورد و امسال هم ادامه خواهد داشت احتمالا مجبور می‌شویم مقداری از آهن‌اسفنجی مورد نیاز را از بیرون سبا تامین کنیم.
درباره اقدامات انجام شده در سال ۱۴۰۲ نیز می‌توان به کاهش شدت مصرف آب خام و برداشت از رودخانه اشاره کرد؛ این عدد در سال ۱۴۰۱ ۲٫۱۲ مترمکعب بر هر تن تولید محصول بود که ما آن را در سال ۱۴۰۲به ۱٫۹۸ مترمکعب بر تن یعنی پایین‌تر از ۲ مترمکعب کاهش دادیم. مهم آن که در فولاد‌سازی‌های همکار این مقدار به مراتب بالاتر می‌باشد و در واقع این میزان در فولاد سبا بنچ‌مارک محسوب می‌شود.
در موضوع محیط زیست نیز برای گندزدایی‌ آب‌های صنعتی و آشامیدنی اقدام مهمی انجام شد. این روند که پیشتر توسط گاز کلر انجام می‌گرفت مخاطراتی داشت. از سال گذشته اما نصب سامانه‌های الکترولیز نمک طعام در قسمت‌های مختلف تصفیه‌خانه‌ را آغاز کردیم و با راه‌اندازی و بهره‌برداری از آن توانستیم مخازن کلر گازی را به طور کامل از سطح سایت جمع‌آوری کنیم.
از اقدامات مهمی که سال گذشته در سبا انجام شد می‌توان به باسکول‌‎های جدید توزین اشاره کرد که در قسمت‌های محصول و مواد اولیه نصب شدند. با این اقدام توانستیم حجم بالایی از ترافیک سبا را کاهش دهیم.
از بومی‌سازی‌هایی که انجام شد و کمک شایانی به مجتمع کرد؛ بومی‌سازی تجهیزات اصلی خط تولید در بویلرهای واتر‌تیوپ بود که برای نخستین بار انجام شد و خوشبختانه این کار با همکاری واحد بومی‌سازی به نتیجه رسید.
همچنین کمپرسورهای هوای فشرده تصفیه‌خانه پساب بومی‌سازی شدند.
از دستاوردهای سال گذشته نیز می‌توان موضوعاتی در زمینه تولید گریدهای ویژه را برشمرد، تولید فولادهای الکتریکی یا فولادهای آلیاژی با کربن بالا را در دستور کار داشتیم که بخشی از آن انجام شد و موفق شدیم نیازهای بازار را در این زمینه تامین کنیم.
سال ۱۴۰۲ دستاورد مهم دیگری نیز در توسعه‌ با راه‌اندازی سیستم اسمز معکوس (Reverse Osmosis) تصفیه‌خانه پساب داشتیم. با این راه‌اندازی بود که توانستیم به رکورد کاهش شدت مصرف آب خام دست یابیم. در ادامه این روند نیز مخزن ذخیره ۵۰ هزار مترمکعبی آب خام به بهره برداری رسید و خطوط ورودی و خروجی‌ و همچنین سیستم‌های ارسال آب و پساب آن نیز راه‌اندازی شد. این اقدام نیز در راستای تاب‌آوری شرکت و تولید در فصول گرم که کاهش برداشت آب را در پی دارد، انجام شد.
در موضوع ایمنی نیز اقدامات شایانی انجام گرفت. سازمان برق منطقه‌ای ایراداتی بر ایمنی خطوط انتقال پست ۴۰۰ سبا وارد دانسته بود و تاکید داشت که رله‌های دیفرانسیل روی این خطوط نصب شود؛ این مهم نیز در سال گذشته انجام گرفت تا ایمنی لازم خطوط افزایش یابد. به طور کلی از دستاوردهای مهم سبا در سال گذشته رشد کمی و کیفی در محصولات، توسعه سبد محصولات و بهره‌برداری از طرح‌های توسعه بود.

تأمین و دیماند آب فولاد سبا با خریدمان از آب منطقه‌ای است اما به دلیل محدودیت در برداشت‌ها درپی شرایط موجود آب، انتقال از طریق تاسیسات ذوب‌آهن انجام می‌شود. در واقع سبا دیماند خود را دارد اما ترانزیت و انتقال آن از طریق تاسیسات ذوب آهن انجام می‌شود. در این موضوع چشم‌اندازی که داریم نخست بحث به ثمر نشستن انتقال آب دریای عمان به اصفهان است. دوم؛ استفاده از پساب‌های بهداشتی است که در منطقه وجود دارد و برای آن قرارداد هم منعقد و بخشی از اقدامات اولیه‌اش هم انجام شده و هنوز تا اجرایی شدن آن یک یا دو سال فاصله داریم. به‌روز نگه داشتن و بهره‌برداری حرفه‌ای از تاسیسات و تصفیه‌خانه پساب صنعتی اما شرایط خوبی را برای ما ایجاد کرده است تا بتوانیم کمترین میزان برداشت را از رودخانه داشته باشیم.

بخشی از تعمیرات تجهیزات فولاد سبا توسط نیروهای امانی انجام می‌گیرد و بخشی نیز توسط نیروهای پیمانی که بیشتر در شات‌دان‌ها از آنها کمک گرفته می‌شود. در سال گذشته موفق بودیم زمان تعمیرات را کاهش و البته به همراه آن کیفیت تعمیرات را افزایش دهیم. همچنین با بازرسی‌هایی که انجام شده پیش‌بینی کنیم که گاهی تعمیرات‌ غیرلازم انجام نشود و یا تعمیرات‌ لازم زودتر انجام گیرد. به نوعی این موضوع را بهینه‌سازی و سیستم بازرسی و تعمیرات را با هم عجین کرده‌ایم.
اقدام مهم دیگری که سال گذشته و در زمینه تعمیرات انجام گرفت مربوط به بخش احیامستقیم بود، پیش‌تر تعمیرات این بخش با نیروهای امانی و تعمیرات مرکزی انجام می‌شد، سال گذشته اما روند را به طور کامل به صورت پروژه‌ای پیگیری کردیم که کیفیت و ایمنی بالاتری را به همراه داشت و در زمان لازم هم توانستیم آن را به پایان برسانیم.

بله. به دلیل محدودیت انرژی در فصول گرم هم سعی می‌کنیم تعمیرات سالیانه خط تولید را در تابستان انجام دهیم که اغلب در تیر یا مرداد انجام می‌شود. تعمیرات احیامستقیم را اما با توجه به کمبود گاز در فصل سرما از ابتدای دی‌ماه آغاز می‌کنیم و حدود ۲۰ تا ۳۰ روز به طول می‌انجامد.

مجتمع فولاد سبا چند انبار دارد. بخشی از انبارها به طور کامل انجام شده و بخشی دیگر که کار در آن دیرتر آغاز شده بود حدود ۹۰ درصد پیشرفت داشته است. موضوع ساخت انبار یک بحث است و تجهیزاتی که می‌بایستی برای چیدمان داخل انبار نصب شود هم بحث دیگری است که در قالب پروژه روند آن آغاز شده است. برای این منظور مشاور نیز در نظر گرفته شده تا بتوان در فضای انبارها بهترین چیدمان را داشت و بالاترین بهره‌برداری را از آن دریافت کرد.
در موضوع حمل‌و‌نقل نیز سال گذشته اقدامات مهمی انجام شد که امسال به نتیجه خواهد رسید. خطوط ریلی بین انتقال کویل از کارگاه تا جرثقیل خروجی سبا را آماده‌سازی کردیم که در اردیبهشت ۴۰۳ از آن بهره‌برداری شد. امروز قطار و واگن، کلاف‌ها را تا زیر جرثقیل خروجی از سبا انتقال می‌دهند. این کار پیش‌تر توسط مکانیزم‌های دیگری انجام می‌شد اما امروز با این روش، کار نظامند‌تر شده است.

در مجتمع فولاد سبا نیز مثل فولاد مبارکه بحث تعمیرگاه پاتیل؛ بخشی از تعمیرگاه فولاد‌سازی است. در توسعه موضوع تعمیرگاهمان را نیز در نظر گرفتیم. بر این اساس مقرر شد که محل اجرا در امتداد سوله‌های فولاد‌سازی باشد؛ چراکه حمل پاتیل، جابه‌جایی و انتقال آن به تعمیرگاه و تامین جرثقیل برای آن هزینه بالایی دارد. با تغییراتی اما می‌توانیم تعمیرگاه را در امتداد سوله‌های فولاد‌سازی داشته باشیم.
در حال حاضر بخشی از تعمیراتی پاتیل در خود فولاد‌سازی و بخشی دیگر با انتقال به فولاد مبارکه در آنجا انجام می‌شود، اما در تلاش هستیم که این روند به طور کامل در سبا انجام شود؛ چراکه حمل این پاتیل‌ها به فولاد مبارکه معضلات خودش دارد.

افزایش کمی و کیفی تولید، تامین پایدار و کیفی آب و انرژی، توسعه سبد محصولات در راستای پاسخ به نیازهای مشتریان و راه‌اندازی غبارگیرهای فولاد سبا در راستای حفظ محیط زیست از چشم‌اندازهای ما در این سال است.