پروژه بااهمیت انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی ایران بدون وابستگی به واردات گریدهای فولادی مخصوص چنین پروژههایی، با اتکا به تولید ورقهای فولادی این پروژه، که توسط فولاد مبارکه تولید شده، در حال اجرایی شدن است. تا کنون با اسلبهای فولاد مبارکه دستکم حدود ۹۰۰ هزار تن لوله فولادی ساخته شده و در اختیار مجریان طرحهای انتقال آب قرار گرفته است و تولید مابقی لولهها به فراخور پیشرفت پروژهها در حال انجام است. بخش مهمی از ساخت لولههای انتقال آب همچنین در شرکت لولهسازی کوثر، در گروه آتیه فولاد، زیرمجموعه شرکت فولاد مبارکه انجام میگیرد.
پروژه انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی ایران به عنوان یک الزام جهت تامین منابع آبی مورد نیاز از سال ۱۳۹۳ به صورت جدی مطالعه و بررسی شده و با تاسیس شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس (واسکو ) وارد مرحله مطالعات نهایی و اقدام جهت اجرا گردید.
برای انتقال آب از دریای جنوب به استانهای هرمزگان، فارس، بوشهر،کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان، اصفهان و خراسان ۵ خط انتقال آب مورد بررسی و تایید نهایی قرار گرفت. هدف اصلی از تاسیس این خطوط در مرحله اول، تامین آب صنایع در استانهای مذکور بوده است تا ضمن کمک به بقا و توسعه صنایع، از سهم آزاد شده آب شیرین مصرفی آنها بتوان بخش مصرف خانگی و کشاورزی را با منابع بیشتری پشتیبانی کرد.
محاسبات اولیه برای اجرای خطوط ۱، ۳ و ۴ برآورد مصرف حداقل ۲٫۳ میلیون تن ورق فولادی با گریدهای ST52 و X65 را نشان داده است که شرکت فولاد مبارکه حدود ۹۰۰ هزار تن از ورقهای فولادی مذکور را تحویل کارخانههای لولهسازی داده است و انتظار میرود با توجه به بهرهبرداری از خط ۱ و زمانبندی اجرایی خطوط ۳ و ۴ آبرسانی، در ادامه تکمیل پروژهها نیز بتواند بخوبی پشتیبانی تامین ورقهای فولادی مورد نیاز، جهت تولید لولههای فولادی اسپیرال را انجام داده، به طوریکه در پایان سال ۱۴۰۳ شاهد آبرسانی از دریای عمان به اصفهان خواهیم بود.
در ادامه جهت آشنایی با تمامی خطوط تعریف شده آبرسانی از دریا به تفکیک اطلاعات مختصری از هر پروژه خط انتقال آورده میشود. خط ۱ و ۲ از استان هرمزگان به استانهای کرمان و یزد:
کنسرسیوم شرکت واسکو، متشکل از سه شرکت معدنی و صنعتی گلگهر، شرکت صنایع ملی مس ایران و شرکت معدنی و صنعتی چادر ملو، تولید لوله و اجرای خط ۱ را از سال ۱۳۹۶ آغاز کرد و در سال ۱۳۹۹ مسیر ۸۲۶ کیلومتری از آب شیرینکن بندرعباس تا اردکان یزد را به ظرفیت ۱۳۰ میلیون متر مکعب انتقال آب تکمیل وبهرهبرداری کرده است.
خط ۱: بیش از ۳۵۰ هزار تن ورق فولادی از محصولات شرکت فولاد مبارکه جهت ساخت لولههای فولادی سایز ۱۶۰۰ میلیمتر استفاده شده است که لولههای تولید شده پس از تایید کیفی و انجام پوششهای خارج و داخل لوله به صورت فنی مورد استفاده قرار گرفتهاند.
خط۲: این پروژه جهت انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی با لولهای به قطر ۲۰۰۰ میلیمتری طراحی شده که در صورت نیاز تکمیل میگردد ولی درحال حاضر از دستور کار خارج است.
خط۳ : از بندر سیریک در دریای عمان (استان هرمزگان) تا استان اصفهان با عبور از استانهای کرمان و یزد
شرکت تامین و انتقال آب صفه (آیواسکو)، کنسرسیومی متشکل از تعدادی از شرکتها و صنایع بزرگ اصفهان با محوریت فولاد مبارکه است که احداث خط انتقال آب از دریای عمان به استان اصفهان را به عهده گرفته و از سال ۱۴۰۱ شروع عملیات اجرایی خط انتقال آب را با به کارگیری تعداد زیادی از پیمانکاران اجرایی و کارخانجات تولید کننده لولههای فولادی اسپیرال شروع کرده است. سرعت اجرای پروژه با توجه به حجم کار انجام شده محسوس و مطلوب است.
خط انتقال آب از دریای عمان به استان اصفهان ۱۲۰۰ کیلومتر با بیش از ۸۰۰ هزار تن لوله فولادی سایز ۱۶۰۰ میلیمتر و ۲۰۰۰ میلیمتر میباشد که نزدیک به ۴۰۰ هزار تن لوله فولادی مورد نیاز تولید و جایگذاری شده است. این خط در فاز اول ۷۰ میلیون متر مکعب و در فاز توسعه ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب دریا را به اصفهان منتقل خواهد کرد.
لازم به ذکر است، تمامی ورقهای فولادی مورد استفاده در پروژه مذکور از محصولات فولاد مبارکه با گریدهای X65 و ST52 بوده و برای ادامه پروژه نیز شرایط تامین ورقهای فولادی مورد نیاز بخوبی پیشبینی شده است.
خط ۴: از چابهار به زاهدان و استان خراسان شمالی
شرکت تامین و انتقال آب صنایع (ایمواسکو) کنسرسیوم سومی است که مسئولیت آبرسانی به صنایع، معادن و تامین بخشی از آب شرب استانهای پهناور سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی را به عهده گرفته است.
طولانیترین خط انتقال آب از دریا، خط ۴ یا خط شرق کشور با ظرفیت انتقال ۲۳۰ میلیون متر مکعب آب در سال، به طول ۱۳۴۰ کیلومتر و تناژ یک میلیون و صد هزار تن لوله فولادی است که از دریای عمان تا مشهد امتداد داشته و از انشعابات آن صنایع مهمی مانند فولاد سنگان آبرسانی میگردند.
ر این پروژه تا به حال حدود ۱۸۰ هزار تن لوله فولادی ۲۲۰۰ میلی متر، از ورقهای تولیدی کارخانه فولاد مبارکه توسط شرکتهای لولهسازی درز جوش اسپیرال تولید و جهت اتصال و قرارگیری در مسیر انتقال آب در اختیار پیمانکاران شرکت ایمواسکو قرار گرفته است. اولویت هدفگذاری شرکت ایمواسکو رساندن آب دریای عمان به شهر زاهدان در حداقل زمان ممکن است.
خط۵: ازسواحل منطقه اقتصادی لامرد و بوشهر به سمت استانهای همجوار:در خط انتقال آب شماره ۵، لولههای GRP برای انتقال آب خلیج فارس به استانهای بوشهر و فارس مورد استفاده قرار میگیرند.
همچنین سوای خطوط انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی، خط انتقال آب از طالقان به تهران نیز در اقدام است که فولاد مبارکه تاکنون حدود ۹۶,۰۰۰ تن اسلب فولادی برای ساخت لوله های آن پروژه را در اختیار شرکت های لوله سازی قرار داده است.
*با سپاس از همکاری علیرضا ساعی، سرپرست بازاریابی و توسعه بازار شرکت کوثر صنعت اسپادانا که در تهیه این گزارش هیئت تحریریه فولاد پلاس را یاری کردند.










